Μήπως η σύγχρονη ζωγραφική εικόνα δομείται από συγχωνευμένα στοιχεία παλαιότερων ζωγραφικών τεχνοτροπιών οπότε η δομή της εικόνας δεν είναι άλλο από διαφορετική διάταξη των επιλεγμένων σημείων; Ο Σώτος Γονιός ζωγραφίζοντας φορτηγά πλοία που έχουν αράξει πάνω σε ζατρίκιο αντί στη θάλασσα εξερευνά το ρόλο του αυθορμητισμού και του τυχαίου αναπαριστώντας την υποκειμενικότητά του με όρους ποίησης και ψυχανάλυσης. Μια ακριβής περιγραφή ενός εμπορικού φορτηγού πλοίου σε μεγέθυνση ή η μεγεθυσμένη περιγραφή λεπτομερειών των εξαρτημάτων του πλοίου όπως η περιστρεφόμενη έλικα, η μαζεμένη άγκυρα, το κυκλικό φινιστρίνι ολοστρόγγυλο σαν το φεγγάρι δείχνουν μια ζωγραφική δομών που απλώνονται στον μουσαμά. Που βρίσκεται το περίεργο και το αινιγματικό σ’ αυτό;
Μια καρτεσιανή ανάγκη να κυριαρχήσουμε καλύτερα στο χρόνο παρακινεί τον Σώτο Γονιό να παίξει με τη σχετικότητα των εννοιών που ζυμώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Η αυταπάτη υποχρεώνει τον δυτικό άνθρωπο να βλέπει στην υλική φθορά την ύπαρξη του χρόνου. Η οφθαλμαπάτη όμως, επιτρέπει στον καλλιτέχνη να μετασχηματίζει αυθαίρετα την έννοια μέσω της ύλης. Ένα αλληγορικό στοιχείο παραπέμπει ευθέως στη σχέση του ανθρώπου με το χρόνο και το χώρο.
Αυτά τα υπέροχα αγκυροβολημένα ή ταξιδιάρικα πλοία του Γονιού είναι μια σπουδή στην έννοια του φανταστικού χώρο-χρόνου. Η αυστηρότητα της γεωμετρικής δομής τους ενισχύεται στο εξωπραγματικό χρωματικό περιβάλλον που ταξιδεύουν ή αναπαύονται. Το βλέμμα του θεατή υποχρεώνεται μέσα από το φινιστρίνι να δει στη μαύρη θάλασσα να πλέουν οι παιδικές αναμνήσεις σε χάρτινα καραβάκια. Στο μάτι της περιστρεφόμενης έλικας ο καλλιτέχνης συνθέτει το καμπυλωμένο πλέγμα του χρόνου. Η μαζεμένη άγκυρα παραπέμπει στον διαβήτη. Αλλού, τα πλοία βρίσκονται παραταγμένα σε ζατρίκιο σαν να πρόκειται για πιόνια σε μια παρτίδα σκάκι.
Παραφορτωμένοι από δευτερεύουσες έννοιες και μικρές εμπειρίες για να επιβιώσουμε σε μια περίπλοκη κοινωνία, χρειάζεται να δημιουργήσουμε το μοναδικό και προσωπικό μας τρόπο με τον οποίο να κατοικήσουμε το χρόνο μας. Γι’ αυτό, ο στοχασμός και η αυτοσυγκέντρωση σε συνάρτηση με την παρατήρηση και την εννοιολογική σημειολογία είναι ισχυρές αφετηριακές συνθήκες στον σύγχρονο καλλιτέχνη που δοκιμάζει να δημιουργήσει ένα ατομικό σύστημα μορφών. Ο Σώτος Γονιός αντί να τηρήσει το δόγμα «η ζωγραφική για τη ζωγραφική» ή «η τεχνοτροπία για την τεχνοτροπία» επιχειρεί μια αναδόμηση της εικόνας με τέτοια στοιχεία που να την ανανεώνουν.
Από τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό κράτησε την ένταση των χρωματικών πεδίων. Από την παραστατική ζωγραφική τη γοητεία της κλίμακας. Από τις εικόνες της μεταφυσικής ζωγραφικής την απορία του αινίγματος. Έτσι, δημιούργησε συνθέσεις όπου τα χρωματικά πεδία ισορροπούν με τις υπερμεγέθεις φόρμες. Στο βαθύ κόκκινο χρωματικό πεδίο κυριαρχεί η επιβλητική φόρμα μιας μαζεμένης άγκυρας. Η φόρμα δίνει ζωή στο σχήμα της άγκυρας και το μέγεθός της υποχρεώνει το θεατή να μετακινηθεί από το μεγεθυσμένο σχήμα της στις νοηματικές αλληλουχίες: Μια μαζεμένη άγκυρα ισοδυναμεί με μια ανταλλαγή του χρόνου με πείρα. Ο Γονιός χρησιμοποιεί την περιγραφή για να εμπλουτίσει τις ερμηνείες. Μιμείται μια φανταστική πραγματικότητα όπου ενδέχεται η ψευδαίσθηση να αγγίζει το αποκαλυπτικό όραμα. Αλλιώς πώς να εξηγηθεί μια βάρκα σε πυρακτωμένη κόκκινη θάλασσα και άλλοτε σε σκοτεινά νερά σαν να πρόκειται για παχύρρευστη πίσσα; Οι ωκεανοί ταυτίζονται με τα ανεξερεύνητα και φαινομενικά απρόσιτα βάθη της ανθρώπινης ψυχής.
Ο Γονιός είναι μουσικός και ως μουσικός έχει άμεση επαφή με την ποίηση. Η ποίηση εστιάζει σε συνειδησιακές καταστάσεις και γίνεται επική μεγεθύνοντας τη λεπτομέρεια. Η διαδικασία της μεγέθυνσης διαστέλλει τον χρόνο και παραποιεί τον χώρο. Κατά συνέπεια, οι επικές περιγραφές στη ζωγραφική του Γονιού είναι στρατηγικές ποιητικού ελέγχου στη δημιουργία της εικόνας. Είναι αντιδράσεις της συνείδησης που εστιάζει σε λεπτομέρειες πάνω στο αντικείμενο. Σ’ αυτές τις αντιδράσεις, τα πηχτά και αυθαίρετα χρωματικά πεδία πάνω στο μουσαμά που μοιάζουν να στοιχειώνουν και να παγιδεύουν της φαντασία του κοινού, κατέχουν κεντρικό ρόλο στη δημιουργία εικαστικού νοήματος. Αυτές οι ποσότητες του χρώματος που χρησιμοποιεί ο καλλιτέχνης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια παραφουσκωμένη ρητορεία αν δεν ήταν σε διαρκή σύγκρουση με τη πειστική ψευδαίσθηση ενός τμήματος της οπτικής πραγματικότητας. Ο Γονιός φαίνεται ότι προτείνει μια ζωγραφική επανεκτίμησης του παιχνιδιού ανάμεσα στο επίπεδο και το βάθος, τη γραμμή και το χρώμα, ανάμεσα στο μάτι και τη νόηση.
(Δημοσιεύτηκε σε κατάλογο ατομικής του έκθεσης, στη Λισαβόνα 2008)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου