Πέμπτη 1 Ιουλίου 2010

Η Αδιέξοδος Έξοδος του Βασίλη Γέρου

Η πρόσφατη εικονογραφική ενότητα του Βασίλη Γέρου είναι μια σειρά αινιγματικών εικόνων στο θέατρο της ύπαρξης. Τα είκοσι τελευταία χρόνια, ο Βασίλης Γέρος ερευνούσε την ενέργεια του φωτός σε γεωμετρικές κατασκευές που κατελάμβαναν το χώρο και καθήλωναν το βλέμμα στην ευεργετική ροή του. Χωρίς το φως, οι κύβοι από ξύλο και πλεξιγκλάς ήταν ένας ‘ορατός τόπος’ αρμονικής γεωμετρίας και μαθηματικών υπολογισμών. Στην ύπαρξη του φωτός, η μαθηματική λογική της γεωμετρικής κατασκευής αποκτούσε διάσταση κοσμική και ο θεατής μετείχε μιας εμπειρίας υπερβατικής. Μέχρι τη νέα σειρά έργων με το στοχαστικό τίτλο «Αδιέξοδος Έξοδος» γνωρίζαμε το μέλημά του στα έργα που προηγήθηκαν, να ενοποιήσει την αισθητή εμπειρία με τους θεμελιώδεις μαθηματικούς νόμους του Σύμπαντος. Το φως καθώς διαπερνούσε το τροχισμένο πλεξιγκλάς και κρυβόταν πίσω από τη συμπαγή αδιαπέραστη υφή του μετάλλου εξοικείωνε το θεατή με το σκοτάδι και με τις ψευδαισθήσεις της τρίτης διάστασης και του χρώματος που εμφανιζόντουσαν στην πίσω τροχισμένη επιφάνεια του διαφανούς υλικού. Το ‘Παίγνιο Φωτός’ ήταν εικόνες δυναμικής επέμβασης στην ύλη που δέχεται την ευεργετική ενέργεια του κατευθυνόμενου φωτός και την αλλάζει.
Η «Αδιέξοδος Έξοδος» είναι μια σειρά στοχαστικών εικόνων με τις οποίες ορίζει το πεδίο δράσης της σκέψης και της φαντασίας του υλικού μας κόσμου: ένας χώρος ανθρώπινος συμπαγούς και αδιαπέραστης υλικότητας όπου ο Βασίλης Γέρος παρατηρεί με προσοχή τους φόβους που παραμένουν εν ενεργεία στους περισσότερους ανθρώπους και προκαλούν της τραγική εκδοχή των γεγονότων της ανθρώπινης δράσης.
Σε είκοσι σκληρές μεταλλικές επιφάνειες άλλες τετραγωνισμένες και άλλες ορθογώνιες αποτύπωσε φωτογραφίες με την τεχνική της τσιγκογραφίας ώστε η θαμπή υπόλευκη εικόνα να συγκρούεται με τη στιλπνή μαύρη επιφάνεια του μετάλλου. Η ψευδαίσθηση της τρίτης διάστασης ενισχύθηκε με τον κατακερματισμό της επιφάνειας. Άλλοτε προβάλλονται τμήματα του μετάλλου προς τον εξωτερικό χώρο του ανθρώπου, άλλοτε είναι ένθετα και άλλοτε το μέταλλο ανοίγει όπως το λουλούδι μιας έκρηξης. Το μέταλλο δεν είναι χαρτί ώστε να μπορεί να τσαλακωθεί. Είναι από τη φύση του περιοριστικό και εξαιρετικά προκλητικό σαν υλικό στον καλλιτέχνη που επιθυμεί να αναμετρηθεί με την ποιητική του διάσταση. Παραθέτοντας αυτές τις είκοσι συναρπαστικές μαύρες επιφάνειες, ο Βασίλης Γέρος ενισχύει την επίγνωσή μας ότι υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις να δούμε την ομορφιά ακόμη και μέσα στο σκοτάδι.
Η σκουριά διαβρώνει το μέταλλο και εκείνος που θα ήθελε να το δει σε συνάρτηση με την ανθρώπινη συμπεριφορά θα κατανοούσε ότι στο έργο Χωρίς Πράσινο μόνο Σκουριά, ο Γέρος ξορκίζει τους φόβους και τις αγωνίες που δεν χρησιμεύουν παρά να διαβρώνουν τη ζωή μας. Η απουσία του πράσινου παραπέμπει στην απουσία της βλάστησης, της αναγέννησης, την απουσία των αναζωογονητικών δυνάμεων της φύσης. Παρόμοια, σε άλλα έργα όπως ‘Το Σκηνικό του Τρόμου’, ‘Ρωγμές’, ‘Πέτρινο Λουλούδι’, ‘Εύθραυστες Ισορροπίες’. Ο Βασίλης Γέρος είναι ένας ανήσυχος διανοούμενος καλλιτέχνης που εντοπίζει στο στιλπνό σκοτάδι του υποσυνείδητου οτιδήποτε διχάζει και αποσυνθέτει την ανθρώπινη προσωπικότητα στη γη όπου ζούμε, με το να ανάγει το φόβο σε περιεχόμενο των έργων που αποτελούν την πρόσφατη ενότητα.
Ο φόβος είναι η αληθινή ιστορία του ανθρώπου όμως το σκοτάδι δεν σχετίζεται πάντα με τον φόβο και το στιλπνό μαύρο δεν εμπεριέχει απαραίτητα το κακό. Για τους αλχημιστές είναι το στάδιο nigredo κατά το οποίο καταστρέφεται και διαλύεται το παλιό για να δημιουργηθεί χώρος για το καινούργιο. Είναι ο χώρος απ’ όπου ξεκινά η ψυχική αναδιάταξη για να φέρει στην επιφάνεια τον νέο Εαυτό. Σε τελική ανάλυση, κάθε έργο του Βασίλη Γέρου είναι μια εικόνα εξαιρετικής αυτογνωσίας από την οποία προβάλλει με εκρηκτικό τρόπο το νόημα ότι το σκοτάδι είναι ο χώρος στον οποίο γίνεται μια μεγάλη προκαταρκτική εργασία για να φέρει στην επιφάνεια την επόμενη φάση της ανθρωπότητας. Ας μην μας διαφεύγει ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σκοτάδι αφού τη νύχτα βασιλεύει ένα εκτυφλωτικό φως, το αποκαλούμενο ‘αστρικό’, το οποίο δεν συλλαμβάνει εύκολα το ανθρώπινο μάτι.
Ο Βασίλης Γέρος φέρνει στο οπτικό μας πεδίο τους φόβους που ξεπήδησαν μετά την ημερομηνία ορόσημο για την ανθρώπινη συνείδηση, της 11ης Σεπτεμβρίου. Σήμερα, οι φόβοι μας είναι πολλά παράθυρα ανοιχτά στο υποσυνείδητό μας και η ψυχική αναδιάταξη αναμφίβολα έχει ξεκινήσει. Επομένως είχε δίκιο όταν στο εργαστήρι του μου είπε ότι το σκοτάδι ‘γεννάει’ το φως.
(κείμενο καταλόγου ατομικής έκθεσης, στον τεχνοχώρο 'Το ΜΗΛΟ', 2006)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου